Temat lekcji: W służbie Jej Królewskiej Mości – Językowej Poprawności

Klasa: VI d

Czas trwania: 45 min.

Osoby prowadzące: Jagoda Woźniak, Anna Ł.

Cele lekcji:

– rozpoznawanie błędów językowych i zastępowanie ich formami poprawnymi

– rozumienie znaczenia frazeologizmów w ich właściwej postaci

– posługiwanie się poprawną polszczyzną, dbałość o kulturę słowa

– włączenie się w obchody Międzynarodowego Dnia Języka Ojczystego

Metody i formy pracy:

rozmowa dydaktyczna, scenki, praca w grupach

Środki dydaktyczne:

karty pracy, słowniki (Słownik języka polskiego, Słownik poprawnej polszczyzny, Słownik frazeologiczny Słownik synonimów, Słownik antonimów), gazetka poświęcona najczęściej spotykanym błędom językowym

Przebieg lekcji:

Wprowadzenie; powitanie uczestników zajęć, podanie tematu i celów lekcji.

Rozmowa dydaktyczna na temat dbałości o kulturę słowa oraz konieczności posługiwania się poprawną polszczyzną, skomentowanie stwierdzenia Język jest Twoją wizytówką.

Przedstawienie ciekawostek na temat Międzynarodowego Dnia Języka Ojczystego;

dwie uczennice prezentują poniższy tekst:

uczennica I:

21 lutego obchodzimy Międzynarodowy Dzień Języka Ojczystego. Został on ustanowiony w 1999 roku, żeby podkreślić bogactwo i różnorodność językową świata. Chciano również zwrócić uwagę na liczbę języków zagrożonych oraz ginących.

uczennica II:

Na świecie istnieje około 6,5 tysiąca języków, z których połowa jest tak rzadko używana, iż mogą zniknąć w ciągu kilku następnych pokoleń.

Niektórzy naukowcy przewidują, że do końca XXI wieku przetrwa zaledwie jedna dziesiąta obecnie używanych języków.

uczennica I:

Najbardziej popularne języki to: chiński, angielski, hiszpański, hindi, arabski.

uczennica II:

Obchody Dnia Języka Ojczystego są okazją, by zwrócić uwagę na konieczność ochrony dziedzictwa językowego.

Scenki;

uczniowie przedstawiają scenki (przygotowane wcześniej w domu) z celowym wykorzystaniem żargonu uczniowskiego:

scenka 1

rozmowa telefoniczna na temat tego, co wydarzyło się ubiegłego dnia w szkole

scenka 2

rozmowa na temat klasowej wycieczki w góry

skomentowanie obejrzanych dialogów, przekształcenie ich z wykorzystaniem poprawnej polszczyzny

Praca w grupach i zadanie: Jak to powiedzieć?

Uczniowie zostali podzieleni na cztery grupy, następnie losowali zadania do wykonania, należało wybrać poprawną formę wyrazów, w których często popełnia się błąd.

Która forma jest poprawna:

półtora kilo – półtorej kilo

włącza – włancza

umiem – umię

w cudzysłowie – w cudzysłowiu

w każdym razie – w każdym bądź razie

wziąć – wziąść

przekonujący – przekonywujący

tę rzecz – tą rzecz

jest napisane – pisze

jest rok dwa tysiące siedemnasty – jest rok dwutysięczny siedemnasty

przyjaciołom – przyjacielom

wielką literą – z wielkiej litery, dużą literą

z wyjątkiem – za wyjątkiem

pomarańcza – pomarańcz

kontrola – kontrol

cofać się – cofać się do tyłu

luty – miesiąc luty

idę do – na stołówkę

sweter – sweter

wiatr – wiater

Każdy uczeń dostaje do uzupełnienia kartę pracy.

Karta pracy

Popraw błędy w podanych związkach frazeologicznych, a następnie objaśnij ich właściwe znaczenie.

Matematyka zawsze była dla mnie nogą achillesową.

……………………………………………………………………………………………….

Mama mówi, że sprzątanie naszego domu to syzyfowa robota.

……………………………………………………………………………………………

Moja przyjaciółka to marzycielka, bo ciągle myśli o słodkich migdałach.

…………………………………………………………………………………………..

Mów wprost o co ci chodzi, nie owijaj w wełnę!

…………………………………………………………………………………………..

To zadanie jest dla mnie zbyt trudne, więc nie będę się porywać z motyką na Księżyc.

……………………………………………………………………………………………

Brat Ali dostał jedynkę i dlatego cały dzień chodził z głową na kwintę.

……………………………………………………………………………………………

Nasi sąsiedzi bardzo się nie lubią i dlatego żyją ze sobą jak pies z myszą.

…………………………………………………………………………………………..

Wybór miejsca na następną wycieczkę okazał się dla naszej rodziny arbuzem niezgody.

…………………………………………………………………………………………..

Zwrócenie uwagi na przygotowaną wystawę prezentującą słowniki, które pomagają wzbogacać słownictwo, a także dbać o kulturę słowa. Mogą to być: Słowniki języka polskiego, Słowniki poprawnej polszczyzny, Słowniki frazeologiczne, Słowniki synonimów, Słowniki antonimów.

Podsumowanie zajęć, ocena pracy i aktywności uczniów, zachęta do posługiwania się poprawną polszczyzną.