W dniach 6 – 7 grudnia 2014 roku członkowie Zjednoczenia Szlachty Polskiej na Żytomierszczyźnie wyjechali na edukacyjną wycieczkę do Lwowa.

Głównym celem wyjazdu było zwiedzenie jednego z najstarszych w Europie cmentarza Łyczakowskiego. Uczestnicy wycieczki oddali hołd pamięci przy grobie Marii Konopnickiej oraz zapalili znicze na Cmentarzu Orląt Lwowskich.

„W tym miejscu w czasie wojny 1918 roku znalazły wieczny odpoczynek obrońcy Lwowa, w tym dzieci, młodzież i kobiety – zwróciła się do obecnych dyrektor Szkoły wiedzy o Polsce Irena Zagładźko – To był kwiat lwowskiej młodzieży, która oddała życie za honor i wolność Ojczyzny. Jaś Kukawski, najmłodszy obrońca Lwowa, miał zaledwie 9 lat. 13-letni Antoś Petrykiewicz został najmłodszym w historii kawalerem Orderu Virtuti Militari. 14-letni Jurek Bitschan uciekł z domu zostawiając ojczymowi list: ”Kochany Tatusiu, idę dzisiaj zameldować się do wojska. Chcę okazać, że znajdę na tyle siły, by móc służyć i wytrzymać. Obowiązkiem też moim jest iść, a wojska brakuje ciągle do oswobodzenia Lwowa. Z nauk zrobiłem już tyle, ile trzeba było. Jerzy”.

W czasie walk o Lwów poległych grzebano na prowizorycznych cmentarzykach w pobliżu poszczególnych punktów oporu, między innymi obok Szkoły Kadetów, szkoły im. H. Sienkiewicza i w ogrodzie Politechniki. Po wygaśnięciu walk polskie władze Lwowa postanowiły ekshumować ciała zabitych i przenieść je na specjalnie wydzielony obszar, przylegający od strony Pohulanki do cmentarza Łyczakowskiego. Sprawą tą zajęło się powołane w 1919, z inicjatywy Marii Ciszkowej – matki jednego z poległych gimnazjalistów – towarzystwo Straż Mogił Polskich Bohaterów. Po zgromadzeniu odpowiednich funduszy rozpisano w 1921 konkurs na mauzoleum obrońców Lwowa, którego laureatem został student Wydziału Architektury Politechniki Lwowskiej Rudolf Indruch – uczestnik walk o Lwów.

Po ukończeniu II wojny światowej Lwów został okupowany przez ZSRR. Rozpoczęły się dewastacje i zniszczenia Cmentarza Orląt. Zostały zniszczone pomniki francuskim i amerykańskim wojskowym, które się mieściły na cmentarzu. W 1971 roku przy pomocy czołgów i maszyn budowlanych została zniszczona kolumnada i znaczna część pozostałych jeszcze grobów. Z kolei wandali dokończyli sprawę sowieckich barbarzyńców.

Sytuacja zmieniła się w roku 1989 kiedy to pracownicy Energopolu w sposób półlegalny zabezpieczyli i częściowo odrestaurowali Cmentarz Obrońców Lwowa.

24 czerwca 2005 w obecności prezydentów Polski – Aleksandra Kwaśniewskiego i Ukrainy – Wiktora Juszczenki oraz kardynałów Mariana Jaworskiego i Lubomyra Huzara odbyło się uroczyste otwarcie odbudowanego cmentarza.

Przebywając na Cmentarzu Łyczakowskim, żytomierzanie uszanowali również miejsce wiecznego spoczynku ukraińskich żołnierzy, poległych w czasie ATO na wchodzie Ukrainy.

Pod czas tego krótkiego wyjazdu zapoznano się z zabytkami starego Lwowa. Mając czas na wolne zwiedzanie każdy odkrył dla siebie swój Lwów. „To było cudownie – dzieli się wrażeniami Helena Dropiewska, mieszkanka Warszawy która dołączyła się do grupy zwiedzających – Po raz pierwszy jestem we Lwowie, przyjechałam tu aby spotkać się z moją koleżanką ze studiów. Czułam się tu jak w polskim mieście. We Lwowie poznałam wiele wspaniałych ludzi i zwiedziłam ciekawe miejsca. Podobami się Lwów, myślę że przyjadę tutaj jeszcze nie jeden raz Związek Szlachty Polskiej serdecznie dziękuje kolegom ze Lwowa, członkom organizacji polonijnej „Orzeł Biały”, a zwłaszcza Antonowi Kostiuku za ciepłe przyjęcie i troskliwą opiekę.

Przypominamy, że członkowie Zjednoczenia Szlachty Polskiej wprowadzili w swoje życie nową tradycję – „na żywo” zwiedzać i poznawać miejsca na Ukrainie związane z Polakami i polską kulturą. Takim czynem już zostały zwiedzone Berdyczów, Korostyszów, Radomyśl i Aleksandria. Na wiosnę zapowiadają się nowe wędrówki!

Irena Zagładźko, Alina Dębicka

Źródło: Zjednoczenie Szlachty Polskiej