23 maja we Lwowie, a także w wielu innych miastach Ukrainy odbyło się II Ogólnoukraińskie Dyktando Języka Polskiego na Ukrainie. Poza Lwowem z polską ortografią zmagało się blisko 2000 uczestników w Łucku, Kijowie, Żytomierzu, Chmielnickim, Kirowogradzie, Charkowie, Czerniowcach, Odessie i Winnicy.

W tym roku tekst dyktanda dotyczył sojuszu Piłsudski – Petlura i, zgodnie z przyjętymi zasadami, nie był szczególnie trudny – przygotowany został na poziomie B2 (średniej znajomości języka). Mimo to w tekście znalazło się kilka słów szczególnie sprawiających trudność: „brzęk szabel i chrzęst oręża”, „czyhające”, „miraże” czy „kontratak”. Jednak największą trudność sprawiło – przynajmniej we Lwowie – „władztwo” i zapis dużą lub małą literą: „zachodniej Ukrainy” i „Europie Zachodniej”.

Niezwykle trudno było wyłonić zwycięzcę – w ścisłym finale grupy młodzieżowej znalazły się uczennice lwowskiej Dziesiątki (po 5 błędów) i student lwowskiej polonistyki (4 błędy). Trzeba było „ważyć” błędy, żeby przekonać się, kto zostanie mistrzem ortografii 2015 r. Nim został Jerzy Diwow – student II roku filologii polskiej na Uniwersytecie Lwowskim. Wicemistrzyniami zostały Ilona Zwada i Irena Nachlik ze Szkoły Średniej nr 10 im. św. Marii Magdaleny we Lwowie. Oprócz nagród rzeczowych zwycięzcy spędzą dwa wakacyjne tygodnie w Warszawie. Przyznano też nagrody książkowe dla dorosłych. W tej kategorii zwyciężczynią okazała się Elżbieta Kacprzyk, a wicemistrzyniami Lidia Zborowska i Halina Maznyczka.

We lwowskim dyktandzie uczestniczyli przede wszystkim uczniowie okolicznych szkół sobotnich – przybyli m.in. z Żółkwi, Doliny, Jaworowa, Sądowej Wiśni, Czerwonogradu, Nowego Rozdołu. Reprezentowany był też obwód tarnopolski, m.in. liczna grupa z Podwołoczysk i Brzeżan.

Ideą dyktanda jest popularyzacja języka polskiego na Ukrainie, projektu wspierania oświaty polskiej na Ukrainie „Biało-czerwone ABC…”, ale też stworzenie przynajmniej raz do roku szerokiej płaszczyzny do spotkania różnych szkół. Stąd program dyktanda – to nie tylko napisanie samego tekstu, ale też czas na bycie razem przy skromnym poczęstunku, przy imprezach towarzyszących, a we Lwowie na wspólnym spacerze.

Dyktando otwarte jest dla wszystkich – małych i dużych, uczniów i nauczycieli, początkujących i zaawansowanych, uczniów szkół i osób zgłaszających się indywidualnie. Nie jest barierą odległość – organizator, warszawska Fundacja Wolność i Demokracja, zwraca wszystkim chętnym koszty podróży. Ideą dyktanda jest też promowanie poprzez tekst jakiegoś ważnego dla stosunków polsko-ukraińskich wydarzenia, inicjatywy, rocznicy, ludzi i miejsc.

Program „Biało-czerwone ABC…” jest finansowany ze środków MSZ i trwa już drugi rok. Zasadniczą rolą programu jest wsparcie szkolnictwa polskiego na Ukrainie, szczególnie tzw. szkół sobotnich. Wszystkie szkoły biorące udział w projekcie dostają bezpośrednie wsparcie finansowe i metodyczne. Każda szkoła przyjęła konsultanta, uczniowie brali udział w konkursie „Co wiem o Polsce?” – finał II edycji odbędzie się już za tydzień w Odessie (5-8 czerwca). Na wakacjach dla każdej szkoły zostanie przygotowany arkusz sugestii, co ewentualnie można by jeszcze usprawnić, uzupełnić, może zmienić podręczniki lub program.

Trwają prace nad opracowaniem strategii rozwoju oświaty polskiej na Ukrainie na podstawie przeprowadzonych badań środowiskowych. Poniekąd rozszerzeniem projektu jest drugi projekt Fundacji Wolność i Demokracja dotyczący wsparcia „wyższego” kształcenia polonistycznego na polonistykach, lektoratach i w innych instytucjach naukowych.

Konsultant programu “Biało-czerwone ABC.
Program wspierania oświaty polskiej na Ukrainie” 
dr Jerzy Kowalewski

Projekt „Biało-czerwone ABC. Program wspierania oświaty polskiej na Ukrainie” jest współfinansowany ze środków finansowych otrzymanych z Ministerstwa Spraw Zagranicznych w ramach konkursu na realizację zadania „Współpraca z Polonią i Polakami za granicą w 2015 r.”