W dniach 26-28 września odbyły się w Odessie w ramach projektu „Koordynacja i wsparcie wyższego kształcenia polonistycznego na Ukrainie – kontynuacja” pierwsze warsztaty metodyczne dla studentów polonistyk ukraińskich. W warsztatach uczestniczyło 40 osób, w tym 30 studentów z odeskiej polonistyki, 4 pracowników naukowych Katedry Języków Obcych i Słowiańskich na Wydziale Filologicznym (przy której istnieje polonistyka w formie specjalizacji na filologii ukraińskiej i angielskiej) oraz – co szczególnie cenne – 5 nauczycieli języka polskiego z Odessy. W swoich założeniach projekt miał bowiem integrować środowisko nauczycielskie z miejscową polonistyką. Na zakończenie warsztatów uczestnicy otrzymali świadectwa oraz książki do nauki języka polskiego.

Program zajęć w Odessie:

• Poniedziałek, 26 września

1. Język polski na Ukrainie – 2 godz.
2. Nauczanie języka polskiego na świecie – 2 godz.
3. Globalizacja nauczania języka polskiego – szanse dla Ukrainy – 2 godz.
4. Jak uczyć początkujących – lekcja wzorcowa – 2 godz.

• Wtorek, 27 września

5. Specyfika nauczania dzieci – 2 godz.
6. Przepis na udaną lekcję – planowanie zajęć – 2 godz.
7. Jak uczyć gramatyki języka polskiego? – 2 godz.
8. Jak uczyć kultury polskiej? – 2 godz.

• Środa, 28 września

9. Podręczniki i pomoce dydaktyczne do nauki języka polskiego – 2 godz.
10. Panel dyskusyjny – zakończenie kursu – 2 godz.

Projekt seminariów obejmował wszystkie polonistyki na Ukrainie ze względu na różny zakres godzinowy i tematyczny metodyki nauczania języka polskiego w poszczególnych ośrodkach. Wydaje się, że optymalnym modelem edukacji polonistycznej na Ukrainie jest dziś metoda komunikacyjna (z elementami metodyki zadaniowej) z odpowiednio dobranym – kanonicznie – tzw. komponentem kulturowym. Byłoby idealnie, gdyby lekcje prowadzone były według metodyki kulturowej. Niestety, w wielu ośrodkach przyszli nauczyciele nie mają odpowiednich zajęć teoretycznych i praktycznych związanych z nauczaniem komunikacyjnym, nauczaniem kultury polskiej, nie są przygotowani do przygotowywania dzieci i młodzieży do egzaminów, w tym egzaminów certyfikatowych z jpjo, pisania własnych materiałów i pracy z obecnie obowiązującymi podręcznikami w szkołach ukraińskich (język polski jako drugi obcy, to tam najczęściej znajdują zatrudnienie absolwenci ukraińskich polonistyk, jeżeli widzą swoją przyszłość w zawodzie nauczyciela) i sobotnich. Często też nie znają najnowszych książek, materiałów multimedialnych, pomocy dydaktycznych do prowadzenia zajęć metodą komunikacyjną – sami też na polonistykach nie są tą metodą nauczani praktycznego języka polskiego. Te braki mają uzupełnić warsztaty metodyczne. Szkoda, że dotychczasowy dystrybutorzy środków rządu RP (MSZ) nie uznali tej inicjatywy za korzystną dla języka polskiego i kultury polskiej poza granicami. Miejmy nadzieję, że obecnie Senat RP doceni inicjatywę na rok 2017 i uda się zorganizować warsztaty w pozostałych ośrodkach – na które już dziś serdecznie zapraszamy. Zachęcam też do włączenia się w dyskusję nad metodyką nauczania języka polskiego na ukraińskich polonistykach. Wszelkie sugestie, też co do zagadnień na warsztatach mile widziane.

dr Jerzy Kowalewski
koordynator Projektu
[email protected]

Projekt współfinansowany jest w ramach sprawowania opieki Senatu Rzeczypospolitej Polskiej nad Polonią i Polakami za granicą.