Natalia Neczyporuk, Łuck

Celem warsztatu Rozgrzewka na lekcjach języka polskiego jest przedstawienie
roli, miejsca i znaczenia rozgrzewki w procesie dydaktycznym i strukturze lekcji,
zapoznanie z typologią zadań na rozgrzewkę oraz udowodnienie twórczego
potencjału nauczycieli języków obcych.

Do celów ogólnych rozgrzewki językowej można
zaliczyć m.in.:
„„- cel wychowawczy – kształtowanie postaw młodzieży; integracja zespołu;
-„„ wykształcenie nawyku spontanicznego wypowiadania się w różnych sytuacjach;
-„„ wprowadzenia ucznia w klimat lekcji języka obcego.

Do celów szczegółowych rozgrzewki można zaliczyć m.in.:
-„„ utrwalanie i rozwijanie nawyków umiejętności mówienia, rozumienia, czytania i pisania;
-„„ wprowadzenie do nowego tematu lekcji;
-„„ wprowadzenie nowego słownictwa;
-„„ nawiązanie do poprzedniej lekcji – przypomnienie wprowadzonego słownictwa lub materiału gramatycznego;
-„„ doskonalenie umiejętności wypowiadania się na dany temat;
-„„ doskonalenie umiejętności zadawania pytań w określonej sytuacji – automatyzacja wypowiedzi;
-„„ ćwiczenie interakcji;
„„- ćwiczenie zapamiętywania;
„„- ćwiczenie umiejętności tłumaczenia i powtarzania/przetwarzania informacji;
„„- doskonalenie umiejętności czytania ze zrozumieniem, poprawiania błędów;
„„- utrwalenie poznanego materiału;
• utrwalenie słownictwa,
• utrwalenie wybranych form i struktur gramatycznych,
• utrwalenie struktur leksykalno-gramatycznych.

PRACA Z ILUSTRACJAMI

Zadanie
Nauczyciel przygotowuje 20 pytań dotyczących tematu omawianego na poprzednich zajęciach. Uczniowie pracują w parach. Każda para otrzymuje ilustrację. Jeden uczeń zadaje 20 pytań, na które drugi uczeń może odpowiadać tylko tak lub nie. Zadaniem uczniów jest odgadnąć, co znajduje się na ilustracji. Oni nie pokazują sobie zdjęć, tylko próbują opisać mebel lub sprzęt.

Wersja 1
Czy to jest pokój? – Nie.
Czy to jest mebel? – Tak.
Czy może być w kuchni? – Nie.
A w sypialni? – Tak.
Czy to jest łóżko? – Tak.

Wersja 2
To jest podstawowy mebel w sypialni. Kiedy chcesz spać musisz mieć … (ŁÓŻKO) 

RYSUNKOWE DYKTANDO.

Przed tym zadaniem dzielimy klasę na 2 grupy. Aby to zrobić potrzebne nam jest zdjęcie pokoju albo dwóch pokoi. Tniemy każde z nich na tyle kawałków, ile powinno być osób w grupie. Uczniowie losują karteczki i mają za zadanie ułożyć z nich 2 pokoje. Ci, którzy mają części pasujące do ułożenia pierwszego pokoju, tworzą jedną grupę, Ci z drugim – drugą. Rozdajemy uczniom kartki z zarysem pokoju i prosimy, żeby umeblowali go według opisu. Uczniowie mogą rysować poszczególne meble bądź wpisywać ich nazwy w odpowiednim miejscu.

TEKST DO PRZECZYTANIA.
Mój pokój jest dość duży. Naprzeciwko drzwi są dwa duże okna. Pod oknem z prawej strony stoi biurko, a przy nim krzesło. Pod drugim oknem jest fotel do czytania, a przy fotelu stoi wysoka lampa. Obok drzwi po lewej stronie są półki na książki, a w rogu stoi duża szafa. Koło szafy jest komoda, nad komodą wiszą fotografie. Między komodą a fotelem stoją kwiaty i duży wiklinowy kosz. Naprzeciwko komody, po drugiej stronie pokoju, stoi moje łóżko. Nad łóżkiem wisi bardzo stary obraz, a pod łóżkiem zwykle śpi mój kot. Między biurkiem a łóżkiem, na ścianie wisi mała półka. Obok drzwi po prawej stronie stoi jeszcze jedna komoda, a nad nią wisi moja gitara. Na środku pokoju leży miękki dywan.

HOTEL

Dzielimy uczniów na pary i rozdajemy role. Jednej osobie wręczamy rolę gościa hotelowego (A), drugiej hasła do roli recepcjonisty (B). Staramy się zmotywować uczniów do układania rozbudowanych dialogów. Recepcjonista powinien dopytać się o jak największą liczbę szczegółów. Gość hotelowy, prócz standardowych informacji, znajdzie na swojej kartce dodatkowe hasło np. pies i musi zadać dodatkowe pytanie.

– JAKI POKÓJ?
– NA JAK DŁUGO?
– OD KIEDY?
– CZY POKÓJ MA BYĆ Z…?

– 2 osoby + dziecko
– 1 noc
– wtorek
– łazienka – tak
– balkon – tak
– śniadanie – tak
– Internet – nie
– pies

PRZYKŁAD: Czy u państwa w hotelu można zatrzymać się z psem?

WYNAJMOWANIE MIESZKANIA

Dzielimy uczniów na grupy trzyosobowe. Dla każdej trójki przygotowujemy osobny zestaw. Jeden uczeń dostaje pocięte karteczki z tabeli A, pozostała dwójka otrzymuje po połowie kartek z tabeli B. Pierwszy uczeń czyta zdanie, a jego koledzy szukają na swoich kartkach pasującej odpowiedzi. Wszyscy muszą uzupełnić brakujące wyrazy. (Teksty do ćwiczeń można znaleźć w podręczniku „Polski, krok po kroku”)

Brakujące wyrazy:

Ogłoszenia, aktualne, wynajęcia, samodzielny, ogłoszenie, do, którym, winda, bloku, za, remoncie, meble, czynsz, gaz, koszty, wynajmu, urządzone, rachunki, umeblowane, wyposażona, lodówka, dostęp, Internet, koszty,wprowadzić, od, góry, centrum, dojechać, minut, przystanek, znaczy, kawalerka, łazienką.

INTERPRETACJA TREŚCI

Proszę obejrzeć film i wypisać 5 (może być i więcej, naprzykład wszystkie) czynności wykonywanych przez bohaterów. (Oglądamy film – 1 min.) Nauczyciel sprawdza i powtarza czasowniki w bezokoliczniku. Dodatkowo nauczyciel daje uczniom zadanie odmienić te czasowniki przez konjugacje i wpisać je do tabelki a potem przeczytać,

Zgadnijcie, o czym będziemy dziś rozmawiać.

ZABAWY SŁOWNIKOWE

Zadanie
Na ścianie wisi alfabet. Praca w grupach i ze słownikiem. Proszę napisać nazwy zawodów zaczynające się na twarde spółgłoski.

Zadanie
Gra Wiemy więcej. Praca w drużynach. Proszę się ustawić w rzędzie jeden za drugim. Dwie grupy stoją naprzeciw siebie. Proszę nazwać produkt spożywczy lub danie. Nazwy padają w porządku alfabetycznym. Czas do namysłu – 1 sekunda. Grupy nazywają produkty lub dania naprzemiennie. Jeżeli reprezentant grupy pomyli kolejność liter w alfabecie bądź nie udzieli odpowiedzi w ciągu sekundy – odpada z gry. Wygrywa grupa, w której, po wyczerpaniu liter alfabetu, jest więcej graczy.

ALFABETYCZNA BURZA MÓZGÓW

Zadanie
Proszę wypisać litery alfabetu i do każdej z nich dobrać jak największą liczbę słów rozpoczynających się na tę literę. Słowa proszę podać w formie podstawowej. Nauczyciel
dzieli uczniów na dwu- lub trzyosobowe grupy. Uczniowie podpisują pod kolejnymi literami alfabetu wszystkie słowa, które znają na daną literę. Zwycięża grupa, która wypisała największą liczbę słów. Zadanie można wykorzystać na lekcjach z grupą początkującą po dwóch, trzech miesiącach nauki.

DWA KOŁA

Zadanie
Do przeprowadzenia danego ćwiczenia potrzebny jest klucz tematyczny, np. podróż, zdrowie itd. Nauczyciel wcześniej podaje (np. zapisuje na tablicy) trzy pytania i trzy odpowiedzi. Klasa zostaje podzielona na dwie grupy. Jedna grupa uczniów ustawia się w kole twarzami na zewnątrz, a druga twarzami do wewnątrz koła. Osoby z zewnętrznego koła zadają pytania, a osoby z wewnętrznego odpowiadają na nie. Każdy uczeń z koła zewnętrznego powinien przećwiczyć repliki z każdym uczniem z koła wewnętrznego. Następnie zmiana ról – pytania zadają uczniowie z koła wewnętrznego, a odpowiadają uczniowie z koła zewnętrznego. Uczniowie kilkakrotnie czytają zdania zapisane na tablicy. Starają się je zapamiętać.

Klucz tematyczny
Podróż

– Cześć, co słychać?
– Cześć, dzięki, wszystko w porządku.
– Gdzie byłeś na wakacjach?
– We Włoszech.
– Czym tam pojechałeś?
– Poleciałem samolotem z rodzicami.

Zdrowie

– Jak się czujesz?
– Nienajlepiej…
– Co ci jest?
– Boli mnie żołądek.
– Mam tabletki, proszę…
– Dzięki.

EMOCJE

Nauczyciel:
-„„ przygotowuje dialog dla każdej pary uczniów;
-„„ przygotowuje listę przymiotników (np.:1. zainteresowany, 2. podekscytowany, 3. śpiący, 4. niegrzeczny, 5. pesymistyczny, 6. zły, 7. znudzony, 8. w pośpiechu, 9. optymistyczny itd.);

Uczniowie:
„„- zostają połączeni w pary;
-„„ wybierają cyfrę bądź liczbę (w zależności od liczby przymiotników), pod którą ukryty jest przymiotnik;
„„ -nauczyciel podaje uczniom (w tajemnicy przed partnerem z danej pary) przymiotnik;
„„- zadaniem ucznia jest przeczytanie dialogu z oddaniem emocji wyrażonej wylosowanym przymiotnikiem;
-„„ po zakończeniu czytania zadaniem ucznia jest odgadnąć, jaki przymiotnik wylosował partner.

UWAGA: Nauczyciel może „pokierować” doborem/ wyborem przymiotników bądź narzucić je konkretnym osobom; można dobrać przymiotniki na zasadzie przeciwieństw optymistyczny-pesymistyczny, podekscytowany – znudzony, aby sprawić, żeby ćwiczenie było ciekawsze.

Zadanie.
Uczniowie otrzymują karteczki z numerami. Za każdą cyfrą kryją się przymiotniki określające emocje. Uczeń podaje cyfrę, a nauczyciel po cichu przymiotnik. Uczeń powinien przeczytać dialog w taki sposób, żeby partner odgadł, jakie emocje należało wyrazić.

Dialog. U FRYZJERA

A: Piękny kolor! Naturalny?
B: Tak, nigdy nie farbowałam włosów. Są grube i gęste, mogę pozwolić sobie na coś szalonego.
A: To może trwała? Będzie pani wyglądać bosko!
B: Loki a la afro? Hm, dlaczego nie? Zawsze marzyłam o bardzo kręconych włosach.

Tekst.

MAMI jak typowa Japonka ma ciemne, skośne oczy . Jej twarz jest owalna. Ma wąskie usta i trochę zadarty nos . Jest trochę za chuda. Mami jest czasem nieśmiała, więc chowa głowę w ramiona. Jej uroda jest bardzo oryginalna.
SŁOWO TASIEMIEC

Nauczyciel zapisuje słowo klucz na tablicy – najdłuższe, związane z konkretnym tematem. Zadaniem uczniów jest dopisanie słów w taki sposób, aby zaczynały się one od kolejnych liter słowa-klucza.

Zadanie
Na tablicy zapisane zostało słowo K A L O R I E. Uczniowie dopisują po jednym wyrazie związanym z tematem jedzenie, odżywianie, tak aby zaczynało się na kolejne litery słowa głównego.

PODSUMOWANIE

1. Rozgrzewka jest elementem koniecznym każdej lekcji.
2. Rozgrzewka może pełnić rolę wprowadzenia do nowego temu, powtórzenia i utrwalenia poznanego materiału, kontroli wiedzy.
3. Rozgrzewka pełni ważną funkcję psychologiczną: pozwala obniżyć napięcie, stres i lęk, wprowadza dobry nastrój, buduje dobre relacje w grupie.
4. Podczas rozgrzewki można ćwiczyć wszystkie umiejętności językowe: mówienie, czytanie, pisanie, rozumienie.
5. Zadania podczas rozgrzewki powinny aktywizować wszystkie kanały odbioru informacji i zaspokajać potrzeby wszystkich typów uczących się: wzrokowców, słuchowców, ruchowców, czuciowców.

rozgrzewka-i-zadania-aktywizujace-na-lekcjach-jezyka-obcego2